İŞSİZLİK SİGORTASI
İşsizlik sigortasına ilişkin esaslar, ayrı bir Kanunda, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 47/1-c maddesinde tanımlanmıştır. İşsizlik sigortası: Bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybeden sigortalılara işsiz kalmaları nedeniyle uğradıkları gelir kaybını belli süre ve ölçüde karşılayan, sigortacılık tekniği ile faaliyet gösteren zorunlu sigortayı ifade eder.
İşsizlik sigortası kapsamında yararlanabilmek için;
1. İşsizlik Durumunun Ortaya Çıkması: 4447 Kanun kapsamında işsizlik durumunun yaşanması gereklidir. Buna göre sigortalı;
· Çalışırken ve kusuru dışında işsiz kalmalı,
· Çalışmaya elverişli olmalı,
· Çalışma istek ve arzusunda olmalıdır.
2. Sigortalının İşsizlik Sigortasının Kapsamına Girmesi
3. Belirli Bir Süre Sigortalı Olarak Çalışmak ve Prim Ödemek: İşsizlik sigortası kapsamında, sigortalı işsize yapılan yardımlar; işsizlik ödeneği verilmesi, sağlık güvencesinin devam ettirilmesi, yeni bir iş bulma ile aktif işgücü hizmetleri kapsamında kurs ve programlardır. Bu yardımların, en önemlisi ise işsizlik ödeneğidir ve işsizlik ödeneğine hak kazanmak için belirli süre prim ödemek gerekir (m.50). 50. Maddeye göre
· İş sözleşmesinin sona ermesinden önceki son 3 yıl içerisinde en az 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olması ve
· Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tâbi olması şarttır.
4. Sözleşmenin İşsizlik Sigortasına Hak Kazandıracak Şekilde Sona Ermesi: sigortalı yalnızca 4447 sayılı Kanun’da işsizlik ödeneğine hak kazandıracağı belirtilmiş olan sona erme biçimlerinden biriyle iş sözleşmesi sona erdiğinde işsizlik ödeneğine hak kazanabilecektir.
Sigortalı işsizlik sigortası kapsamında
· İşsizlik ödeneği
· Sağlık güvencesinin devamı
· Yeni bir iş bulma
· Aktif işgücü hizmetleri kapsamında kurs ve programlar
Haklarından faydalandırılır.
· 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
· 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
· 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün süreyle işsizlik ödeneği verilir.
Ödeneğin Kesilmesi
Kanunun 52. Maddesinde işsizlik ödeneğinin kesileceği haller belirtilmiştir. Buna göre, işsizlik ödeneği almaktayken;
· Kurumca teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden,
· İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aldığı tespit edilen,
· Kurum tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen,
· Haklı bir nedene dayanmaksızın, Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen sigortalı işsizlerin işsizlik ödenekleri kesilir.