MENFİ TESPİT DAVASI
MENFİ TESPİT DAVASI
Borçlu, borcunun olmadığının tespit edilmesi için menfi tespit davasını açabilir. Bu davanın açılabilmesi için hukuki yararın bulunması, borcun ödenmemiş olması ve kesim hükmün bulunmaması gerekir. Örneği açılmış itirazın iptali davası açılmışken borçlunun menfi tespit davası açmasında hukuki yararı yoktur çünkü borçlu itirazın iptali davasında borçlu olmadığına ilişkin savunmalarını öne sürebilir. (Y.19. HD. 2013/14780 E. 2013/19903 K.)
Menfi tespit davası takip talebinden önce (İİK 72/2) veya takip talebinden sonra (İİK 72/3) açılabilir.
İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasında, talep üzerinde alacağın %15’inden az olmayan teminat koşuluyla icra takibinin durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verebilir.
İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararıyla takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın %15’inden az olmamak kaydıyla göstereceği teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir.
DAVANIN KABULÜ HALİNDE
Borçlunun borçlu olmadığı kesin hüküm ile tespit edilmiş olur. İcra takibi açılmışsa derhal durur. Hükmün kesinleşmesine müteakip icra takibi iptal edilir. Eğer haciz varsa haciz kalkar, mallar satılmışsa satış bedeli borçluya ödenir. Borçlunun menfi tespit davası açmasını zorlayan icra takibi haksız ve kötü niyetli yapılmışsa borçlunun talebi üzerine borçlunun dava sebebiyle uğradığı zararlar alacaklıdan tahsil edilir. Bu zarar takip konusu alacağın %20’sinden az olamaz.
DAVANIN REDDİ HALİNDE
Borçlunun borçlu olduğu kesim hüküm ile tespit edilmiş olur. İhtiyati tedbir kararı verilmişse kalkar ve takibe devam edilir. Alacaklının ihtiyati tedbir kararıyla uğramış olduğu zarar resen mahkeme tarafından takdir olunur. Bu zarar asıl alacağın %20’sinden az oranda olamaz.