ÖN ALIM (ŞUFA) HAKKI

• 03.04.2023 19:54

Ön alım hakkı, taşınmaz malikinin, taşınmazını üçüncü bir kişiye satması halinde ön alım hakkı sahibine tek taraflı irade beyanıyla taşınmazın alıcısı olabilme hakkını veren kurucu yenilik doğuran bir haktır. Bu hak taşınmazın satışı  ve benzeri yollarda mülkiyetin geçişi halinde kullanılabilir. Taşınmazın miras, cebri icra, kamulaştırma yoluyla satışı ve buna benzer amaçlarla dinilmesi hallerinde önalım hakkı kullanılamaz.

Ön alım hakkın sözleşmesinin geçerliliği adi yazılı şekilde yapılmış olmasına bağlıdır. Ön alım en çok 10 yıl süre ile kararlaştırılabilir. Ön alım sözleşmesinden doğan bu hakkın üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi için tapu siciline şerh edilmelidir. Şerhin etkisi 10 yıl geçmekle biter. Şerh verilmediği takdirde ön alım alacaklısı uğradığı zararların tazminini ön alım borçlusundan talep edebilir.

Önalım hakkı, hakkın sahibi tarafından alıcıya dava açılarak kullanılır.

Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her hâlde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.

Önalım hakkı sözleşmeden doğabileceği gibi yasadan da doğabilir. Yasadan doğan önalım hakkı, Paylı (müşterek) mülkiyette paydaşların ön alım hakkı her bir müşterek malike tanınmıştır. Yasadan doğan ön alım hakkının tapuya şerh verilmiş olmasının bir önemi yoktur. Çünkü tapı sicilinin aleniyeti ilkesi gereğince üçüncü kişilerin her bir paydaşın bu hakka sahip olduğunu bildiği varsayılır.