VELAYET DAVASI
Velayet ergin olmayan yahut kısıtlı olan çocukların sahip olduğu haklar ve mükellefiyetlerin velisi tarafından kullanılmasıdır. Velayet kurumu yalnızca ana baba içindir. Üçüncü kişiler ancak vesayet kurumunu temsil edebilir.
Evlilik birliği içinde ergin olmayan çocukların velayeti ana babanın yetkisi altındadır. Yasal bir sebep olmadıkça velayet ana babadan alınamaz. Evlilik devam ettikçe ana baba velayeti ortak kullanır. Ana babanın evli olmadığı durumlarda velayet anaya aittir. Ancak ortak hayat son verilmiş veya ayrılık hali gerçekleşmişse hâkim velayeti eşlerden birine verir. Çocuğun hak ve yetkilerinin kullanımında ana babanın oyu eşittir. Boşanma veya ayrılık halinde velayet kendisine verilmeyen eşin çocukla kişisel ilişkisini mahkeme düzenlemek zorundadır. Hâkim velayeti ana veya babaya verirken, çocuğun menfaatini göz önünde bulundurur.
VELAYETİN KALDIRILMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ
Çocuğun korunmasına ilişkin diğer önlemlerden sonuç alınamaz ya da bu önlemlerin yetersiz olacağı önceden anlaşılırsa, hâkim aşağıdaki hâllerde velâyetin kaldırılmasına karar verir:
1. Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi.
2. Ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması. Velâyet ana ve babanın her ikisinden kaldırılırsa çocuğa bir vasi atanır. Kararda aksi belirtilmedikçe, velâyetin kaldırılması mevcut ve doğacak bütün çocukları kapsar.
Mahkeme, kararında kişisel ilişki düzenlemesinin gereklerinin yerine getirilmemesi hâlinde, çocuğun menfaatine aykırı olmamak kaydıyla velayetin değiştirilebileceğini ihtar eder.
Ana veya babanın yeniden evlenmesi hâlinde;
Velâyete sahip ana veya babanın yeniden evlenmesi, velâyetin kaldırılmasını gerektirmez. Ancak, çocuğun menfaati gerektirdiğinde velâyet sahibi değiştirilebileceği gibi, durum ve koşullara göre velâyet kaldırılarak çocuğa vasi de atanabilir.
Velâyetin kaldırılması hâlinde ana ve babanın yükümlülükleri;
Velâyetin kaldırılması hâlinde ana ve babanın çocuklarının bakım ve eğitim giderlerini karşılama yükümlülükleri devam eder. Ana ve baba ile çocuğun ödeme gücü yoksa bu giderler Devletçe karşılanır. Nafakaya ilişkin hükümler saklıdır.
Durumun değişmesi hâlinde, çocuğun korunmasına ilişkin önlemlerin yeni koşullara uydurulması gerekir. Velâyetin kaldırılmasını gerektiren sebep ortadan kalkmışsa hâkim, re'sen ya da ana veya babanın istemi üzerine velâyeti geri verir